گتی ایماژ
جمهوری اسلامی ایران قبل از راه اندازی یک رمزنگاری ملی راه طولانی در پیش دارد. بانک مرکزی تهران این جاه طلبی را دارد اما تلاش در مرحله تجربی باقی مانده است. برخی از گزارش های اخیر رسانه ها ادعا می کنند که ایران یک ارز رمزنگاری شده دولتی را بر اساس طلا به نام پیمان "راه اندازی" کرده است. چیزی که واقعا اتفاق می افتد کمتر چشمگیر است. این پیامدهای فوری کمی برای فرار از تحریم های ایران دارد اما نشان دهنده قصد استراتژیک ایران برای استفاده از فناوری بلاکچین برای توسعه مقاومت در برابر تحریم های بلند مدت است.
بخشهای مالی و فناوری ایران در حال ایجاد یک پلتفرم رمزنگاری شده هستند که به بانکهای ایرانی راههای جدیدی برای نمایندگی و انتقال داراییهای مالی میدهد. در هشتمین کنفرانس سالانه پرداخت های الکترونیکی و سیستم های بانکی ایران در اواخر ژانویه رییس شرکت نوپای فناوری ایران کوکنوس برنامه هایی را برای چهار بانک ایرانی برای استفاده از پلتفرم رمزنگاری شرکت خود برای تبدیل دارایی های بانکی به نشانه های امنیتی معرفی کرد. این شامل نمایندگی سهام مالکیت دارایی های غیر نقدینگی سنتی مانند املاک و مستغلات یا حقوق صاحبان سهام بدهی بر روی یک بلاک چین است تا چنین سهام بتواند راحت تر معامله و منتقل شود. از چهار بانک درگیر-بانک پارسیان, بانک پاسارگاد, بانک ملی ایران و بانک ملت — همه به جز پاسارگاد در حال حاضر تحت تحریم های ایالات متحده قرار دارند. خود بانک ها برای توسعه این پروژه به کوکنوس بودجه داده اند.
با این حال بانک مرکزی نیز در این کنفرانس گزارش داد که در حال حاضر پنج مدل مختلف رمزنگاری را تست می کند. پیمان اولین ارز رمزنگاری شده ایرانی است که ممکن است در سال پیش رو رونمایی شود. این یک "رمزنگاری ریال جدید نیست.”
پروژه پایلوت پیمان توسط بخش فناوری با خرید برخی از بانک ها هدایت می شود. بانک مرکزی ایران در ماه جولای 2018 اعلام کرد که قصد دارد یک رمزنگاری مستقل را برای اولین بار توسط بانک های داخلی مورد استفاده قرار دهد و شرکت های مختلف برای چنین تلاش هایی تلاش می کنند. تیم کوکنوس در حال بازاریابی پلتفرم خود به مقامات دولتی است و ظاهرا مورد توجه قرار گرفته است. هفته گذشته کوکنوس تفاهم نامه ای را با وزارت علوم و فناوری ایران امضا کرد تا یک مرکز ابداعات فناوری دفتر کل توزیع شده متمرکز بر بازارهای سرمایه ایجاد کند.
ابتکار پیمان از روند گستردهتری در توسعه توکنهای امنیتی به عنوان راهی برای پایه گذاری رمزارزها بر روی چیزی با ارزش دنیای واقعی پیروی میکند که برخلاف داراییهای صرفا دیجیتالی مانند بیت کوین است. طرفداران توکن امنیتی ادعا می کنند که این رویکرد نقدینگی و شفافیت بیشتری را به بازارهای مالی وارد می کند و بسترهایی را ایجاد می کند که شرکت کنندگان می توانند از دارایی هایی که در اختیار دارند سرمایه جمع کنند. در سیستم بلاکچین کوکنوس پیمان توسط طلای نگهداری شده توسط بانک های شرکت کننده پشتیبانی می شود و برای تجارت دارایی های مختلف در این پلتفرم استفاده می شود. طرح کوکنوس این است که توکن خود را تا اوت 2019 راه اندازی کند و برای اولین بار توسط بانک های ایرانی مورد استفاده قرار گیرد.
رویکرد تدریجی ایران برای توسعه یک رمزنگاری دولتی ممکن است نشان دهنده تلاش برای جلوگیری از شکست سال گذشته در ونزویلا باشد. رژیم مادورو پترو توکن خود را بدون تست بازار و هیچ زیرساخت قابل اعتمادی برای استفاده از ارزهای دیجیتال دولتی راه اندازی کرد که منجر به این شد که سکه علاقه کمی از خریداران داخل یا خارج از ونزویلا پیدا کند.
علی دیواندری رییس موسسه تحقیقات پولی و بانکی بانک مرکزی ایران در ماه ژانویه گفت که" نابالغ و دور از ذهن " است که باور کنیم بلاکچین با توجه به ظرفیت محدود این فناوری می تواند به ایران در فرار از تحریم ها کمک کند. دیواندری تاثیر تحریم ها را می داند و ایالات متحده در سال 2009 زمانی که رییس بانک ملت بود او را تحریم کرد. به عبارت ساده, حجم ارز رمزنگاری بیش از حد کوچک است و تکنولوژی بلاکچین بیش از حد تحت توسعه برای حمایت از معاملات در مقیاس بزرگ بانک ها نیاز به تسهیل تجارت بین المللی.
کانالهای پرداخت جایگزین مبتنی بر غیر بلاکچین احتمالا خطر فرار از تحریمها را افزایش میدهند. برای مثال ایران ممکن است به دنبال بهرهبرداری از ابزار جدید حمایت از مبادلات تجاری باشد که فرانسه و انگلیس برای تسهیل تجارت بین ایران و کشورهای ثالث ایجاد کردهاند. اگرچه شرکت های اروپایی که از اینستکس استفاده می کنند ممکن است در معرض فشار قانونی ایالات متحده باشند اما این کانال می تواند تجارت با ارزش ده ها میلیون یورو در سال را انجام دهد. اگر چه تکنولوژی بلاکچین اعتیاد به مواد مخدره رسانه بسیار برای منافع نظری خود را دریافت, به نظر می رسد هیچ سیستم عامل بلاکچین در عملیات تسهیل کامل وجود دارد, تجارت در مقیاس بزرگ در کالاهای عمده.
صحنه فعلی تکنولوژی بلاکچین در ایران باید شبیه به فعالیتی باشد که در بسیاری از کشورهای دیگر از جمله ایالات متحده رخ می دهد. یک مشاور کوکنوس این هفته گفت که " حداقل 50 شرکت بلاکچین در ایران وجود دارد."بانک مرکزی ایران این تجربه را تشویق می کند و برخی از استارتاپ های بلاکچین را مستقیما تامین مالی می کند و حتی اخیرا قانونی را تهیه می کند که به استخراج و تجارت ارزهای رمزنگاری شده اجازه می دهد, اگرچه نشانه ها را به عنوان یک روش پرداخت در داخل کشور ممنوع می کند.
مهم است که توجه داشته باشید که شرکت های فناوری ایرانی این سیستم عامل های رمزنگاری را از طریق نرم افزار منبع باز ایجاد می کنند که اغلب از ابتکار ایالات متحده سرچشمه می گیرد. پلت فرم کوکنوس بر روی پلت فرم پرداخت بلاکچین ستاره ای ساخته شده است, رایگان, سیستم منبع باز موجود در اینترنت و بودجه توسط غیر انتفاعی بنیاد توسعه ستارگان مبتنی بر سان فرانسیسکو. اما به این دلیل که فناوری بلاکچین معمولا منبع باز است و تلاش برای جلوگیری از توسعه دولت های تحریم شده در این سیستم عامل ها عملا غیرممکن است.
اگرچه توانایی فناوری بلاکچین برای کمک به تحریم های ایران در حال حاضر حداقل است اما مقامات ایالات متحده باید اطمینان حاصل کنند که ابزارهای تحریم های فعلی به روز هستند تا از بهره برداری تهران از ارزهای رمزنگاری شده جلوگیری کنند. وزارت خزانه داری با شناسایی و تعیین صرافی های ارز دیجیتال ایرانی که عملیات غیرقانونی را تسهیل می کنند در مسیر درستی قرار دارد. ایالات متحده همچنین باید اطمینان حاصل کند که اگر یک "رمزنگاری ریال" واقعی توسط بانک مرکزی ایران پرداخت شود همان محدودیت های تحریم ها در مورد ارز فیات ایران به نشانه دیجیتال خود اعمال می شود.
سایر دشمنان ایالات متحده مانند روسیه و چین نیز در حال هدایت پروژه های فناوری بلاک چین و در نظر گرفتن راه هایی برای توسعه ارزهای دیجیتال ملی هستند. دولت ایالات متحده باید در تلاش باشد تا بر توسعه چنین فناوری های مالی تاثیر بگذارد تا یکپارچگی سیستم مالی جهانی را حفظ کند. ممکن است دهه ها طول بکشد تا فناوری بلاکچین به یک کانال اصلی برای انتقال ارزش تبدیل شود اما امروزه بلوک های ساختمانی در معرض دید عموم قرار دارند.
یایا جی فانوسی همکار ارشد مرکز قدرت اقتصادی و مالی در بنیاد دفاع از دموکراسی ها است. او را در توییتر دنبال کنید @نشانه منحنی.
